Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc gặp Chủ tịch Nghị viện châu Âu Antonio Tajani tại Brussels, Bỉ, tháng 10/2018. Ảnh: VGP.
Thông tin này được Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết tại Hội nghị Phát triển vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ ngày 25/6 tại Hưng Yên. Thủ tướng đánh giá, Việt Nam đã tham gia nhiều thỏa thuận thương mại tự do (FTA) và nền kinh tế được hưởng lợi nhiều từ những hiệp định này. Với EVFTA, Việt Nam sẽ có cơ hội tiếp cận sâu hơn vào thị trường 28 nước thành viên liên minh châu Âu.
Chiều cùng ngày, Hội đồng châu Âu (EC) đã thông qua quyết định ký Hiệp định Bảo hộ Đầu tư (IPA) giữa Liên minh châu Âu (EU) và Việt Nam. IPA cũng được ký kết cùng với EVFTA tại Hà Nội ngày 30/6. Trong thông cáo báo chí phát chiều 25/6, EU nhận định EVFTA là thỏa thuận thương mại tự do "tham vọng nhất từ trước tới nay" mà EU từng ký với một quốc gia đang phát triển, trong đó sẽ xóa gần 99% thuế quan giữa EU và Việt Nam.
Trong khuôn khổ chuyến công tác tại châu Âu tuần trước, Bộ trưởng Công Thương Trần Tuấn Anh đã có các buổi làm việc với người đồng cấp các nước Romania, Italy, Bỉ... nhằm thúc đẩy thông qua việc ký và phê chuẩn EVFTA, IPA giữa Việt Nam - EU.
EVFTA là một FTA thế hệ mới, tức ngoài xóa rào cản thuế quan sẽ kèm theo những điều khoản rộng hơn nhằm mang lại lợi ích cho môi trường kinh doanh, người lao động hay các vấn đề khác giữa hai bên.
Theo hiệp định, trên 99% hàng xuất khẩu của VN sang EU sẽ được xóa bỏ thuế nhập khẩu ngay sau khi hiệp định có hiệu lực, hoặc sau một lộ trình ngắn. Đây có thể coi là mức cam kết cao nhất mà Việt Nam đạt được trong các hiệp định FTA đã được đàm phán tới nay.
Trong giai đoạn đầu ngay khi có hiệu lực, EVFTA sẽ xóa 65% thuế nhập khẩu hàng EU xuất sang Việt Nam, trong khi phần còn lại sẽ được xóa trong giai đoạn 10 năm. Ở chiều ngược lại, ở thời điểm đầu có hiệu lực, 71% thuế quan hàng Việt Nam xuất khẩu sang EU sẽ được gỡ bỏ và giai đoạn tiến tới xóa phần còn lại là 7 năm tối đa.
EVFTA cũng sẽ giảm nhiều hàng rào phi thuế quan hiện có để giao dịch với Việt Nam, mở ra các dịch vụ ở Việt Nam và thị trường mua sắm công khai cho các công ty EU, trong khi IPA sẽ tăng cường bảo vệ các khoản đầu tư của EU vào Việt Nam.
Là một trong những hiệp định song phương thế hệ mới, EVFTA cũng sẽ bao gồm những điều khoản quan trọng về bảo vệ sở hữu trí tuệ, tự do hóa đầu tư và phát triển bền vững. Về khía cạnh phát triển bền vững, EVFTA bao gồm các cam kết thực hiện những tiêu chuẩn cốt lõi của Tổ chức Lao động Quốc tế, như quyền tự do gia nhập công đoàn độc lập và cấm sử dụng lao động trẻ em, cũng như các công ước Liên hợp quốc liên quan đến cuộc chiến chống biến đổi khí hậu hoặc bảo vệ đa dạng sinh học.
Việt Nam cũng có cơ hội trở thành địa bàn thu hút mạnh đầu tư của EU và là điểm trung chuyển, kết nối các hoạt động thương mại - đầu tư của EU tại khu vực ASEAN. Tác động này sẽ được cộng hưởng mạnh mẽ khi cộng đồng kinh tế ASEAN được thực hiện, cùng với đó là các FTA với Liên minh kinh tế Á - Âu, với Hàn Quốc hay Hiệp định CPTPP mới ký kết.
Lâm Thương (tổng hợp)