16/02/2018 11:03:00 AM
Khai bút về việc dạy và học tiếng Việt nơi xa xứ

Trong ký ức của tôi về Tết thời niên thiếu bao giờ cũng có hình ảnh sáng Mồng Một Tết tôi háo hức mặc quần áo đẹp, chờ ba mẹ mừng tuổi và sau đó ngồi vào bàn học hay viết bài gì đó để khai bút. ”Khai bút” có lẽ chỉ có trong văn hóa Việt Nam, trong tiếng Việt mới có từ này.

  • Gia đình là yếu tố nền tảng trong việc dạy tiếng Việt cho các thế hệ sinh ra ở nước ngoài (Ảnh minh họa)

  • Những chuyến thăm các danh lam thắng cảnh, địa danh lịch sử tại quê hương sẽ giúp các cháu thêm hứng thú học tiếng Việt

  • Gia đình chị Phan Bích Thiện trong ngày tết truyền thống tại Hungary

Mấy chục năm sống ở nước ngoài, được tiếp xúc với nhiều nền văn hóa khác nhau nhưng tôi chưa thấy một dân tộc nào có tục lệ khai bút đầu năm. Giờ đây khi trên đầu đã hai màu tóc, đã bao lần đón Tết xa quê, tôi vẫn giữ cho mình phong tục khai bút có từ thời thơ ấu ấy. Nhưng các con tôi, các cháu người Việt sinh ra ở nước ngoài, liệu có biết và sẽ có thói quen khai bút không? Đó là câu hỏi mà biết bao bố mẹ thế hệ chúng tôi đều trăn trở. Để các cháu biết được, hiểu được những phong tục tập quán Việt Nam, có lẽ điều rất quan trọng là các cháu phải thông thạo về ngôn ngữ, phải biết tiếng Việt.

Lại một mùa Xuân tới, những cành đào, cành mai đang đua nhau khoe sắc, năm mới Mậu Tuất đang bước vào từng gia đình và những dòng khai bút đầu Xuân này tôi muốn dành cho những tâm sự, nghĩ suy về việc dạy và học tiếng Việt ở nước ngoài.

Tất cả những người làm cha mẹ có con sinh ra và lớn lên ở nước ngoài đều có mong muốn các con mình biết tiếng Việt, hiểu và giữ được những phong tục tập quán của dân tộc mình. Những năm gần đây, từ phía Nhà nước Việt Nam cũng có những cố gắng nỗ lực rất nhiều hỗ trợ cộng đồng kiều bào trong việc dạy và học tiếng Việt. Nhưng kết quả vẫn chưa được như ý muốn.

Theo tôi, gia đình là yếu tố nền tảng trong việc dạy tiếng Việt cho các thế hệ sinh ra ở nước ngoài. Chúng ta không thể chỉ trông chờ vào các lớp học tiếng Việt của cộng đồng, trông chờ vào sự hỗ trợ của Nhà nước, mà quan trọng nhất là trong gia đình, bố mẹ, ông bà phải khơi gợi lên được cho các cháu lòng yêu quý Việt Nam, mong muốn tìm hiểu, khám phá về đất nước, con người Việt Nam. Chỉ khi đó các cháu mới hào hứng muốn học tiếng Việt. Trong việc hướng các cháu học tiếng Việt không nên ép buộc mà phải tạo cho các cháu niềm hứng khởi tự nguyện. Nếu chỉ vì ép buộc thì các cháu sẽ học một cách thụ động, không hiệu quả. Nhưng khi chính bản thân các cháu muốn tìm tòi khám phá về Việt Nam thì việc muốn thông thạo ngôn ngữ sẽ là động lực cho các cháu học tiếng Việt hiệu quả và bền vững.

Quá trình dạy tiếng Việt đòi hỏi sự kiên nhẫn của các bậc cha mẹ ông bà, một tư duy rõ ràng hướng các cháu yêu mến Việt Nam. Từ lúc chào đời chúng ta nên nói chuyện với các cháu bằng tiếng Việt. Khi các cháu bắt đầu đến trường, hầu như cả ngày các cháu sử dụng ngôn ngữ nước sở tại, nên nhiều cháu trước biết tiếng Việt tốt nhưng từ khi đến trường bị quên tiếng Việt. Mặc dù vậy, bố mẹ vẫn nên kiên nhẫn giao tiếp với các cháu bằng tiếng Việt và không nản chí. Nhiều khi các cuộc nói chuyện sẽ rất kỳ lạ là bố mẹ nói tiếng Việt và con trả lời bằng tiếng nước sở tại. Trường hợp gia đình tôi, chồng tôi là người Hungary, nên việc dạy cho các con biết tiếng Việt còn nan giải hơn rất nhiều gia đình khác. Qua kinh nghiệm bản thân, tôi thấy nếu mình vẫn luôn nói với các cháu bằng tiếng Việt, mặc dù nhiều lúc các cháu trả lời bằng tiếng Hung cho dễ và nhanh nhưng các cháu vẫn hiểu hoàn toàn tiếng Việt. Đến thời điểm khi các cháu cảm thấy thực sự muốn học tiếng Việt, học đọc, học viết thì việc học sẽ nhanh và thuận tiện hơn.

Bên cạnh đó, việc học tiếng Việt trong gia đình không phải là ngồi trước bàn và sách vở mà nên qua những câu chuyện kể về những phong tục, tập quán Việt Nam. Những điển tích dân gian như sự tích và ý nghĩa của bánh chưng ngày Tết, câu chuyện ông Công, ông Táo, sự tích cá chép hóa rồng... sẽ vừa mở cho các cháu nhiều điều thú vị về phong tục tập quán Việt Nam, vừa giúp các cháu học thêm tiếng Việt. Các sách giáo khoa dạy tiếng Việt cho trẻ em người Việt sinh ra ở nước ngoài cũng cần bao gồm những câu chuyện điển tích dân gian hấp dẫn với nhiều hình ảnh trực quan để việc học trở nên lôi cuốn hơn. Chúng ta cần chú trọng để chất lượng, hình thức sách giáo khoa phải đạt tiêu chuẩn cao. Đặc biệt đối với thế hệ sinh ra và lớn lên tại các nước phát triển đã quen với những sản phẩm chất lượng cao, thì những cuốn sách giáo khoa tiếng Việt phải thật chất lượng để tạo được ấn tượng tốt. Các cháu sẽ chỉ hứng thú học tiếng Việt khi các cháu thực sự yêu mến nền văn hóa Việt Nam.

Mỗi lần về thăm quê hương cũng là dịp rất tốt để các cháu trau dồi tiếng Việt. Chương trình của chuyến về thăm Việt Nam không nên chỉ bao gồm các cuộc thăm viếng người thân, họ hàng, mà bố mẹ nên đưa các cháu đi thăm những danh lam thắng cảnh, đặc biệt những địa điểm gắn liền với truyền thống, giai thoại lịch sử của dân tộc. Khi đó những chuyến về Việt Nam sẽ trở nên thú vị hơn, không nhàm chán đối với các cháu và sẽ góp phần giúp các cháu khám phá thêm về đất nước. 

Việc dạy và học tiếng Việt cho thế hệ trẻ sinh ra ở nước ngoài chỉ thực sự hiệu quả khi chúng ta gây dựng được cho các cháu lòng yêu mến Việt Nam, mong muốn khám phá, tìm hiểu về đất nước và con người Việt Nam. Mong lắm trong năm mới Mậu Tuất này, thay bằng câu: ”Con phải học tiếng Việt”, chúng ta sẽ được nghe từ các cháu câu: ”Con muốn học tiếng Việt”.

Phan Bích Thiện (Hungary)

 Ý kiến của bạn |   Gửi tin qua E-mail |   Bản để in
Tin liên quan
  • Tết cổ truyền - gia tài văn hóa của dân tộc Việt Nam (15/02/2018)
  • Xuân Quê hương xao xuyến lòng người (15/02/2018)
  • Về quê ăn Tết (14/02/2018)
  • Chú Tễu làng bơi lội giữa Paris (31/01/2018)
  • Việt Nam ôm nhau mừng chiến thắng (26/01/2018)
  • Trong cái lạnh đông cứng tại nước Mỹ, vẫn cảm nhận được hạnh phúc ở Việt Nam (24/01/2018)
  • APEC Việt Nam 2017 qua cảm nhận nhà báo Việt hải ngoại (15/01/2018)
  • Phát triển công nghệ an ninh mạng tại Việt Nam (05/01/2018)
  • Những tín hiệu tích cực và tinh thần chính trực (31/12/2017)
  • Ba tôi và những câu chuyện về đồng đội (20/12/2017)
Các tin khác

Video

Dấu ấn Việt Nam: Bác Hồ và sự trong sáng của tiếng Việt | VTV4
Họa sĩ Mai Trung Thứ với những thước phim về Ngày lễ Độc lập và Bác Hồ tại Pháp năm 1946
Kiều bào dự Lễ Kỷ niệm 70 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9
Du học xong nên về nước hay ở lại? (Kỳ 1)
Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Vũ Hồng Nam gặp gỡ kiều bào tại Nouvelle Calédonie
Doanh nhân Việt kiều châu Âu chờ đón cơ hội của hội nhập kinh tế
Đoàn kiều bào dự Lễ Kỷ niệm 2/9 dâng hương Đền Trần, Chùa Phổ Minh tỉnh Nam Định
Xuân Quê hương 2024: Đặc sắc chương trình nghệ thuật “Thành phố Hồ Chí Minh – Viết tiếp thiên anh hùng ca ngời sáng”
Thông báo số 2 về Chương trình Xuân Quê hương 2024
Kiều bào - Nguồn lực quan trọng trong đầu tư xanh
Lan toả thương hiệu du lịch xanh, bền vững ở quê hương
Hội nghị “Phát huy nguồn lực kiều bào, kết nối địa phương và doanh nghiệp” sẽ diễn ra tại Hải Phòng
Công tác người Việt Nam ở nước ngoài: Kết luận 12 đã thực sự đi vào đời sống
Thắng cảnh bạn thích nhất?
Vịnh Hạ Long
Phong Nha - kẻ Bàng
Cát Bà
Đảo Phú Quốc
Fanxipang