Bí ẩn những ngôi nhà đá cổ

Người Tày ở Trùng Khánh có tín ngưỡng thờ đá. Đá trong tâm tưởng của họ thiêng liêng như một vị thần giúp che chở những khắc nhiệt của thiên nhiên. Chẳng thế mà trong luật tục của mỗi tộc người trên vùng đất Cao Bằng này đều có những ngày nhất định để tiến hành tế lễ cảm tạ thần đá. Họ coi đá là khởi nguồn của sự sống và là trung tâm của vũ trụ. Con người sinh ra từ đá và khi chết sẽ hóa thành đá. Đá trong tâm tưởng của họ thiêng liêng như một vị thần giúp che chở trước sự khắc nghiệt của thiên nhiên. 

 

 Một con ngõ quanh co trải đá trong bản Khuổi Ky

Du khách đến thăm bản Khuổi Ky chụp ảnh bên nhà đá cổ 

Từ thác Bản Giốc đi vào làng Khuổi Ky khoảng 2 km trên đường vào động Ngườm Ngao. Ðây được xem như điểm nhấn văn hóa độc đáo nằm giữa 2 thắng cảnh thiên nhiên nổi tiếng của Cao Bằng. Quần thể làng Khuổi Ky trải rộng khoảng 10.000 m2, dựa lưng vào núi đá, phía trước là khoảng đất rộng chừng 2.000 m2 để trồng cây lương thực và dòng suối Khuổi Ky chạy qua phía trước làm cho ngôi làng trở nên đẹp khá ấn tượng. Bước chân vào làng, sự khác biệt hiện lên rõ ràng trong mắt du khách. Lối vào đi qua những con đường lát đá, kè đá 2 bên; tường bao được làm bằng đá; nhà được xây bằng đá; móng được làm bằng đá hộc; chân tảng kê cột cũng được làm bằng đá và gia công lại; cuộc sống đồng bào dân tộc nơi đây cũng thân thiện với đá, sử dụng chất liệu đá như cối xay, bếp, đập nước… 

 Những bức tường rào đá bao quanh ngôi nhà của người dân bản Khuổi Ky

Theo Ban Quản lý Công viên địa chất non nước Cao Bằng, lịch sử những ngôi nhà sàn đá đã được hình thành từ những năm cuối thế kỷ XVI, khi nhà Mạc lên vùng đất Cao Bằng xây dựng thành quách để bảo vệ biên cương đất nước. Lúc này, những ngôi nhà sàn bằng đá đã được xây dựng lên như một “pháo đài” độc nhất vô nhị. Những bức tường đá kiên cố được hình thành bởi những viên đá có nhiều kích cỡ được xếp lèn vào nhau, sử dụng thêm chất kết dính được làm từ hỗn hợp đá vôi trộn cát; khi hoàn thành, độ dày bức tường có thể dày hơn 30 cm, thể hiện rõ tính bản địa, sự sáng tạo độc đáo của đồng bào Tày.

 Bản có 17 ngôi nhà bằng đá trải rộng 10.000000 m2, dựa lưng vào núi đá

Bản có 14 mái nhà sàn nằm nép mình dưới chân núi, phía trước là dòng suối nhỏ ngày đêm róc rách như một bản nhạc nước vui tai. Kế bên là cánh đồng quanh năm trù phú. Đến nơi đây vào mùa lúa chín, du khách sẽ được tận mắt chiêm ngưỡng bức họa thiên nhiên tuyệt sắc. Đó là cánh đồng lúa vàng óng ả như tấm thảm vàng rực tạo nên điểm nhấn giữa không gian núi rừng. Còn vào mùa xuân là màu xanh mát mắt của ngô, khoai… 

 Những ngôi nhà đá cổ của làng đá Khuổi Ky


Ngôi nhà sàn cổ xây bằng đá của đồng bào dân tộc Tày ở Khuổi Ky trở thành biểu tượng văn hóa vật chất mang nhiều giá trị, thể hiện kiến trúc văn hóa độc đáo và ẩn chứa bên trong những phong tục tập quán truyền thống được hun đúc qua nhiều thế hệ. Hiện Khuổi Ky đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Làng văn hóa truyền thống tiêu biểu của dân tộc ít người.

Trịnh Bộ / langvietonline.vn