“Miễn thị thực tạo hành lang thông thoáng hơn cho kiều bào về quê hương”

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về NVNONN Vũ Hồng Nam 

- Phóng viên: Chính phủ vừa ban hành Nghị định 82 về miễn thị thực cho người Việt Nam định cư ở nước ngoài, theo Thứ trưởng, việc ban hành văn bản này sẽ tạo điều kiện thuận lợi như thế nào đối với cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài?

- Thứ trưởng Vũ Hồng Nam: Nghị định 82 là văn bản pháp lý có tính kế thừa Quyết định 135/2007/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ban hành Quy chế về miễn thị thực cho người Việt Nam định cư ở nước ngoài (năm 2007). Việc ban hành Nghị định 82 thay thế Quyết định 135 là một bước thể chế hóa cao hơn nữa quy định về miễn thị thực cho người Việt Nam ở nước ngoài, đảm bảo sự đồng bộ của hệ thống pháp luật (để phù hợp với Luật nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam được ban hành năm 2014) và phù hợp với chủ trương tiếp tục đơn giản hóa, minh bạch hóa thủ tục hành chính.

Điều này thể hiện quyết tâm của Đảng và Nhà nước ta trong việc tạo ra hành lang thông thoáng hơn nữa cho người Việt Nam ở nước ngoài khi trở về quê hương, đồng thời là sự khẳng định chủ trương trước sau như một của Đảng và Nhà nước coi cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài là bộ phận không tách rời của cộng đồng các dân tộc Việt Nam.

Trước đây, theo Quyết định 135, người Việt Nam ở nước ngoài được miễn visa (thị thực) trong 3 tháng thì đến nay Nghị định 82 quy định kiều bào được miễn thị thực trong 6 tháng và gia hạn trong 6 tháng nữa. Như vậy, người Việt Nam ở nước ngoài được miễn thị thực tối đa trong 1 năm, điều này giúp cho bà con có điều kiện trở về làm những việc lớn hơn, dài hơi hơn tại Việt Nam. 

Trong Nghị định 82 cũng nêu rõ, đối tượng áp dụng ở phạm vi rộng hơn, đó là các thế hệ người Việt thứ 2, thứ 3, thứ 4, con cháu người Việt Nam, có dòng máu Việt định cư ở nước ngoài đều được miễn thị thực. Đây cũng là bước tiến lớn trong việc tiếp tục tạo điều kiện cho người Việt Nam ở nước ngoài khi trở về quê hương.

Ngoài việc tạo thuận lợi hơn nữa cho người Việt Nam định cư ở nước ngoài và thân nhân khi về nước, việc ban hành Nghị định 82 còn tạo sự an tâm, tin tưởng của bà con vào chính sách nhất quán của Đảng và Nhà nước đối với cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài. 

 -  Phóng viên: Với những bà con đã mất giấy tờ chứng minh là người Việt Nam thì cần làm gì để được miễn thị thực? 

- Thứ trưởng Vũ Hồng Nam: Tôi nói vui thế này: Đã là người Việt Nam thì mất giấy tờ không phải điều gì quá quan trọng. Quan trọng nhất là anh đừng đánh mất dòng máu Việt Nam.

Như đã nói ở trên, đã là người Việt Nam thì đều có quyền xin miễn thị thực. Chúng ta có nhiều cách để xác định nguồn gốc của bà con. Trong Nghị định 82 đã quy định rất rõ: Trường hợp bị mất giấy tờ, bà con có thể tới cơ quan đại diện Việt Nam ở nước sở tại để xin xác nhận, hay xác định thông qua hội đoàn người Việt ở nước ngoài, những người có trách nhiệm… Thậm chí, bà con cũng có thể chuyển hồ sơ về trong nước để tìm lại nguồn gốc của mình, có xác nhận của chính quyền địa phương rằng người này trước đây đã từng sống ở đây, hoặc là con của người đã từng sống ở đây.

Tôi xin nhắc lại là Nghị định 82 quy định việc miễn thị thực là dành cho bất kỳ ai có nguồn gốc Việt Nam. 

- Phóng viên: Với một số người, vì lý do không đáng có mà họ chưa được miễn thị thực. Theo ông, vấn đề này cần giải quyết như thế nào? 

- Thứ trưởng Vũ Hồng Nam: Với một số người chưa được miễn thị thực là xuất phát từ nguyên nhân chủ quan của cá nhân người đó, trong đó có việc họ còn mang những định kiến, quan điểm, tư tưởng đi ngược lại với lợi ích của đất nước, của dân tộc. Điều này không phù hợp với chính sách đại đoàn kết dân tộc, chính sách an ninh của Việt Nam. Thậm chí, bản thân những người đó cũng không xin miễn thị thực.

Tôi cho rằng, người Việt Nam ở nước ngoài cần xác định mình là người Việt, mang trong mình dòng máu Việt. Mà đã là người Việt thì cần có lòng yêu nước, yêu dân tộc. Trong Nghị quyết 36 của Bộ Chính trị về công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài, cũng như Chỉ thị 45 của Bộ Chính trị về việc tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết số 36 đã nêu rất rõ, những người có lòng yêu nước, yêu dân tộc, là thành viên của cộng đồng NVNONN thì đều được miễn thị thực.

Vì vậy, về khách quan, không có lý do gì để bất kỳ người Việt Nam nào bị cản trở khi xin miễn thị thực về Việt Nam.

-  Phóng viên: Việc thực hiện cấp miễn giấy thị thực cho bà con theo Nghị định 82 thì các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài có gặp khó khăn gì?

- Thứ trưởng Vũ Hồng Nam: Chúng tôi cần có thời gian thay phôi cấp miễn thị thực, chuyển ra nước ngoài. Đây cũng là một trong những khó khăn bởi phôi mới cần được chuyển tới 96 cơ quan đại diện trước ngày 15/11 tới - là ngày cấp thị thực theo Nghị định mới.

Ngoài ra có thể kể đến khó khăn trong việc giải thích, thông tin tới bà con. Có những vùng bà con sống tập trung, việc thông tin tuyên truyền về chính sách mới sẽ đơn giản hơn so với những vùng bà con sống đơn lẻ, không gần cộng đồng. Vì vậy, việc chủ động tiếp cận bà con để đưa thông tin cũng là một khó khăn khách quan mà các cơ quan đại diện phải vượt qua.

Tuy nhiên, tôi tin tưởng rằng các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài, thông qua các phương tiện truyền thông công nghệ cao, qua Internet, qua các hội đoàn người Việt Nam ở nước ngoài, sẽ nhanh chóng phổ biến thông tin kịp thời tới bà con, sao cho trong dịp Tết Nguyên đán sắp tới, số lượng bà con trở về thăm quê hương bằng giấy miễn thị thực mới này sẽ đông hơn. 

- Phóng viên: Xin cảm ơn ông! 

Quê Hương